İstanbul Seminerleri -11
İÜ Türk Halkbilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin düzenlediği İstanbul Seminerlerinin on birincisi 20 Aralık 2017 tarihinde saat 14.00’te Türk Halkbilimi Uygulama Ve Araştırma Merkezinde gerçekleşti. Programın açılış konuşmasını Türk Halkbilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Abdulkadir Emeksiz yaptı.
Daha sonra sözü alan Prof. Dr. Fikret Türkmen konuşmasına mekânı ve zamanı artı işareti şeklinde düşündüğünü belirterek başladı. Kapalı- dar mekânı hasta ruhlu olarak değerlendirdiğinin altını çizen Prof. Dr. Fikret Türkmen kapalı geniş mekânın entrikaların, ihanetlerin olduğu mekânlar olduğunu ve bu mekânların da daha çok saraylar olduğunu belirtti. Dar-açık mekânların ise köy, kasaba ve yayla gibi yerler olduğunu söyledi. Bu mekânda oluşan eserlerin mutlak surette tabiat olaylarının insan gibi tasavvur edildiğini aynı zamanda insanların kendilerini tabiatın bir parçası gibi gördüklerini vurguladı. Açık-geniş mekânın destan ve mitolojik mekân olduğunu belirtti. Mitoloji ve destanların geniş mekânda yaşayan insanların psikolojisiyle yaratılan ürünler olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Fikret Türkmen millet olarak bu özellikleri taşıdığımıza vurgu yaparken Orhun Kitabelerinden, Divan-ı Lügat-it Türk’ten ve Dede Korkut Anlatılarından örnekler vererek milli kimlik hassasiyetinin önemini vurguladı. Türk kimliğinin bütün özelliklerinin abidelerde kendini gösterdiğinin altını çizdi. Bir toplumun millet haline gelmesinin insanın geçirdiği evrelerle benzer olduğuna dikkat çekti. Abidelerdeki milli kimlikle üzerinde durulan hassas noktaları milli Tanrı, bilgili ve cesur kağan, İl’e ve töreye saygı, entrikalara kanmama, anayurdu terk etmeme şeklinde sıraladı.
Dede Korkut Anlatılarının ortaya çıktığı zamanlarda Türk toplumunda müthiş bir hukukun var olduğunu vurgulayarak bu hassasiyetlerin VII.-VIII. yüzyıldan başlayarak XX. yüzyıla kadar devam ettiğini belirtti. Prof. Dr. Fikret Türkmen abidelerde açıklanan milli hassasiyetlere sahip olmamız gerektiğinin altını çizerek konuşmasına son verdi.